Huyện Vụ Bản hiện có gần 40.000 hộ dân với trên 138.000 nhân khẩu, được phân bố ở 171 khu dân cư thuộc 18 xã, thị trấn. Trên địa bàn huyện có Khu công nghiệp Bảo Minh thu hút trên 14.000 lao động và gần 400 cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ, các làng nghề, chợ dân sinh, mạng lưới y tế từ huyện đến cơ sở và hàng chục trang trại, gia trại chăn nuôi. Đây là những nhân tố trực tiếp làm ảnh hưởng đến môi trường sống. Để đảm bảo công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện và thực hiện tiêu chí về môi trường trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, ngày 9/11/2020, Ban thường vụ Huyện ủy Vụ Bản đã ban hành chỉ thỉ số 01 về tăng cường công tác vệ sinh môi trường. UBND huyện đã xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện chỉ thị; chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân và các doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh, trang trại chăn nuôi về tầm quan trọng của công tác vệ sinh môi trường; đồng thời huy động mọi nguồn lực, đầu tư hàng chục tỷ đồng, nâng cấp cơ sở hạ tầng, phục vụ cho việc thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt.
Các địa phương trong huyện đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền về công tác vệ sinh môi trường
Để tăng cường công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện, đảm bảo thực sự sáng – xanh – sạch – đẹp, Đảng ủy các xã, thị trấn đã triển khai chỉ thị 01/2020 của Huyện ủy về tăng cường công tác vệ sinh môi trường đến các ngành, đoàn thể, các chi bộ và đảng viên, tập trung lãnh đạo các ngành, đoàn thể, nhất là khối dân vận Đảng ủy các địa phương đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền, về lợi ích của việc phân loại, xử lý rác thải tại nguồn, vận động các hộ dân thực hiện mô hình “Phân lại và xử lý rác thải hữu cơ tại hộ”, bằng các phương pháp như sử dụng hố ủ rác hữu cơ, thùng ủ rác hữu cơ tại hộ gia đình và phân loại chất thải để chuyển về khu xử lý rác thải tập trung. Từ đó, làm thay đổi nhận thức và hình thành thói quen phân loại rác thải tại hộ trước khi đưa đi xử lý. Các ngành đoàn thể của huyện, như Phòng tài nguyên và môi trường, Hội phụ nữ, Hội nông dân đã phối hợp tổ chức các hội nghị tập huấn, tuyên truyền kiến thức về bảo vệ môi trường; hướng dẫn thực hiện phân loại rác thải, qui trình xử lý rác thải hữu cơ tại hộ cho hội viên và Nhân dân tại các xã, thị trấn. Theo báo cáo, từ năm 2021 đến nay, toàn huyện đã triển khai được 192 buổi phổ biến kiến thức, tuyên truyền giáo dục pháp luật về bảo vệ môi trường và thực hiện mô hình “phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và xử lý chất thải rắn hữu cơ tại hộ gia đình”, thu hút 12.860 lượt người tham gia; kẻ vẽ, treo được 2358 băng zôn, khẩu hiệu, pano và phát gần 2.500 buổi phát thanh; xây dựng và biểu diễn 151 lượt tiểu phẩm về công tác vệ sinh môi trường. Các mô hình, như “Tuyến đường hoa - tuyến đường cây tự quản”, mô hình “Dòng sông – kênh - mương không có rác thải”, “Thứ Bảy tình nguyện”, “Chủ nhật xanh” được các hôi, đoàn thể thành lập và đã phát huy hiệu quả. Hàng tuần, các hội, đoàn thể ở các địa phương đã huy động lực lượng ra quân dọn vệ sinh môi trường ở khu dân cư, trụ sở cơ quan, các tuyến đường quốc lộ, huyện lộ, các khu vực công cộng và tích cực tuyên truyền hưởng ứng Tết trồng cây, Ngày Môi trường thế giới, Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn… Kết quả, các địa phương trong huyện đã tiến hành khơi thông cống rãnh, phát quang bụi rậm được 146,4 km, trồng và chăm sóc hơn 200.000 cây xanh các loại, thu gom được 2.705 tấn rác thải, chủ yếu là rác thải rắn. Qua đó, khuôn viên các cơ quan, các thôn xóm như được khoác lên mình một tấm áo mới, bởi những tuyến đường được trồng bằng nhiều loại hoa, cây cảnh, cây xanh, tạo không gian thoáng mát và sạch đẹp.
Các địa phương hỗ trợ Nhân dân thùng ủ rác thải hữu cơ
Bên cạnh đó, các xã, thị trấn thành lập các đoàn đến từng thôn xóm, từng hộ dân để kiểm tra, hướng dẫn và vận động các hộ dân thực hiện mô hình phân loại và xử lý rác thải hữu cơ tại hộ; điều chỉnh lịch thu gom rác thải và thông báo đến từng hộ dân, để các hộ biết và thực hiện; tổ chức ký cam kết với các đoàn thể, các đơn vị trường học và các thôn xóm, tổ dân phố về thực hiện mô hình. Đồng thời trích ngân sách địa phương, hỗ trợ các hộ dân mua các phương tiện để thực hiện mô hình tại hộ, như xô phân loại rác thải, nắp đậy thùng xử lý rác thải hữu cơ và chế phẩm sinh học xử lý rác thải hữu cơ tại hộ, hỗ trợ các hộ neo đơn đào hố ủ rác hữu cơ. Đến nay, các địa phương trong huyện đã đầu tư hàng tỷ đồng để xây dựng 207,4 km hệ thống thoát nước trong khu dân cư; 2.663 Bể xử lý nước thải trong khu dân cư; 2.830 Bể thu gom vỏ hóa chất bảo vệ thực vật và trồng 142 km đường cây - đường hoa. Đồng thời, đầu tư hơn 3 tỷ đồng để thực hiện mô hình “phân loại và xử lý rác hữu cơ tại hộ”; trong đó, hỗ trợ mua nắp đậy hố ủ rác hữu cơ là hơn 1 tỷ đồng, hỗ trợ mua thùng ủ và mua xô phân loại rác là gần 1,3 tỷ đồng; hỗ trợ xây bể ủ, men vi sinh gần 1 tỷ đồng . Cùng với các địa phương, UBND huyện đã trích kinh phí sự nghiệp môi trường hơn 1,1 tỷ đồng để mua vật tư chuyên ngành hỗ trợ cho các xã, thị trấn thực hiện mô hình “phân loại rác thải sinh hoạt và xử lý rác thải hữu cơ tại hộ gia đình”.
Xã Tân Thành tổ chức trồng cây trên tuyên đường trục xã
Bằng tinh thần chủ động, nỗ lực của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, đến nay, mô hình phân loại và xử lý rác thải hữu cơ tại hộ trên địa bàn huyện Vụ Bản đã đạt kết quả tích cực. Toàn huyện đã có14/18 xã, thị trấn đã xây dựng và sử dụng bể ủ rác hữu cơ tại khu xử lý rác tập trung; 100 thôn xóm, tổ dân phố tham gia thực hiện mô hình, 99,2% số hộ ký cam kết thực hiện và đã có 90,4% số hộ thực hiện mô hình phân loại và xử lý rác thải hữu cơ tại hộ. Nhờ vậy, rác thải sinh hoạt thu gom trên địa bàn huyện đã giảm thiểu được khoảng 40% lượng rác phải vận chuyển về khu xử lý tập trung, góp phần giảm tải cho các bãi chôn lấp, lò đốt rác thải. Bên cạnh đó, các loại rác hữu cơ sau xử lý, phân hủy có dạng mùn, tơi xốp có thể sử dụng trực tiếp để bón cho cây trồng.
Tuyến dường hoa của Hội phụ nữ xã Vĩnh hào
Nhờ có sự chung tay của các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân trong huyện, cảnh quan môi trường nông thôn trên địa bàn huyện Vụ Bản đã có nhiều đổi thay, nhận thức, thói quen về công tác bảo vệ môi trường của người dân được nâng cao. Từ đó, mục tiêu phát triển kinh tế nông thôn gắn với bảo vệ môi trường và các ngành nghề thân thiện với môi trường như du lịch sinh thái, sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, phát triển sản xuất kinh doanh của huyện mới thực sự bền vững, góp phần xây dựng huyện nông thôn mới nâng cao, văn minh và hiện đại.
P/v: Hải Vân – Trung tâm VH – TT&TT huyện Vụ Bản